“Nederlands vakmanschap staat op Europees niveau in hoog aanzien. We hebben de ambitie om bij de top 15 van de wereld te gaan horen,” zegt Erik van der Zwan directeur van WorldSkills Netherlands in gesprek met Adnan Tekin, voorzitter MBO Raad. Op 31 maart en 1 april vindt in de Jaarbeurs Skills The Finals plaats waar de finalisten van vakwedstrijden Skills Heroes (mbo) en Skills Talents (vmbo) laten zien wat zij in huis hebben. Daarbij wordt met de Utrechtse mbo-scholen een actief oriëntatieprogramma aangeboden voor bezoekers. “Een vakwedstrijd zonder LOB is geen evenement.”
“Ik heb enorm veel zin in Skills The Finals omdat ik eindelijk live kan genieten van het vakmanschap van mbo-studenten,” zegt Adnan Tekin. “Het spreekt toch tot de verbeelding dat je je als mbo-student straks Nederlands kampioen in jouw beroep mag noemen.” Erik van der Zwan lacht. De directeur van WorldSkills Netherlands kijkt uit naar het finale evenement waarin ruim 700 finalisten met elkaar de strijd aangaan in ruim zestig vakwedstrijden.
Nederland staat in het buitenland bekend om het hoge niveau van vakmanschap. Tijdens EuroSkills, de vakwedstrijden op Europees niveau jaren, staat Nederland consequent in de top tien. Van der Zwan wil de komende jaren met een aantal geïnteresseerde partners een internationaal ambitieplan opstellen om te zorgen dat Nederlandse talenten een plaats in de top 15 van de wereld kunnen veroveren tijdens WorldSkills, de WK van beroepenwedstrijden. Zijn wens is om trainingen die het onderwijs normaal gesproken geeft aan studenten ter voorbereiding op World- of EuroSkills, ook te versterken met trainingen uit het bedrijfsleven. “Ik wil dat studenten vlieguren kunnen maken en dat ze veel meer trainen op innovatie. Daarin ligt de kracht van het Nederlands onderwijs en de studenten.”
Medaillepotentie
WorldSkills Netherlands wil zich binnen het internationaal ambitieplan extra gaan richten op acht gebieden die medaillepotentie hebben. “Daar willen we extra middelen voor beschikbaar stellen. De andere gebieden blijven we onverminderd op het huidige goede niveau ondersteunen.”
Van der Zwan ziet ook kansen voor een internationale bredere versterking van vakwedstrijden. “Het programma van de vakwedstrijden draaien we nu ongeveer tien jaar; dus tijd voor een herijking. De UK is daar bijvoorbeeld ook mee bezig. Als Europa kunnen we veel sterker worden als we samenwerken met elkaar en kennis uitwisselen.”
Adnan Tekin is enthousiast. Hij ziet kansen voor docenten en studenten om zich verder te ontwikkelen en – wie weet – op een buitenlands podium te staan. “Dat legt de lat een stukje hoger voor ons. Het is natuurlijk geen kwestie van alleen maar onderwijs. Het bedrijfsleven is keihard nodig om van onze mbo-studenten vakmannen en -vrouwen te maken.”
Nieuwe beroepen zoals vliegtuigtechnicus en cyber security officer hebben hun weg al gevonden naar Skills The Finals. Het traject om vakwedstrijden op te zetten voor deze nieuwe vakgebieden is een lange weg en kost voorbereiding en veel afstemming met bedrijfsleven en onderwijs. “In de beroepspraktijk zien we dat er veel vraag is naar BIM-specialisten. We zijn ons in samenspraak met het onderwijs en het bedrijfsleven aan het oriënteren om daar een wedstrijd voor te ontwikkelen,” zegt Van der Zwan. “Een vakwedstrijd laat ook de innovatiekracht van Nederland zien.”
Motivatieprogramma
Ook wil WorldSkills Netherlands met attractieve programma’s een constructieve bijdrage leveren aan verdere ondersteuning van het onderwijs. Door de coronapandemie konden vorig jaar nauwelijks vakwedstrijden georganiseerd worden. WorldSkills Netherlands kreeg daarom van het ministerie van OCW de ruimte om een motivatieprogramma te ontwikkelen om toch te kunnen blijven voldoen aan hun brede opdracht: het ondersteunen van jongeren bij het ontdekken van hun skills en deze helpen te ontwikkelen. Dat doen wij met dit programma ook buiten de vakwedstrijden om. “LOB is ontzettend belangrijk voor oriënterende jongeren. Een vakwedstrijd zonder LOB is geen evenement. De combinatie is juist sterk. Bij Skills The Finals zie je vakmensen in wording bezig terwijl het bedrijfsleven vertelt wat het vak inhoudt. Dat viel weg waardoor we merkten dat studenten erg zoekende waren. We ontwikkelden voor hen diverse online activiteiten: challenges, masterclasses en een keuzedeel excellent vakmanschap, om ervoor te zorgen dat de motivatie van jongeren op peil bleef,” zegt Van der Zwan.
“Hoe geweldig is het dat jullie motivatieprogramma studenten hun talenten en plezier in hun toekomstige vak laat ontdekken,” vult Adnan Tekin enthousiast aan. “Om voortijdige schooluitval te voorkomen, speelt LOB een cruciale rol. Dat begint al bij het maken van een keuze voor een vervolgopleiding, maar het is vooral talentontwikkeling waar winst te behalen valt. Die aanloop naar Skills The Finals is heel waardevol hoor ik van alle mbo-scholen terug.”
Als het aan Van der Zwan ligt, blijft het motivatieprogramma bestaan en is ook het keuzedeel dat WorldSkills samen met SBB ontwikkelde een blijvertje in het curriculum. Het keuzedeel is niet per se bedoeld om studenten deel te laten nemen aan vakwedstrijden, maar om ze hun talenten te laten ontdekken en te verstevigen. “Zo’n keuzedeel kun je zien als de smeerolie om de motivatie van studenten en docenten voor hun beroep verder aan te jagen.”
Hij wijst ook op de formatieve tool die in het trainen voor vakwedstrijden verpakt zit. “Daarmee kunnen docenten hun studenten heel precies teruggeven waarin hij of zij goed in is en waarin de student zich verder in kan ontwikkelen omdat excellentie in iedereen zit op zijn of haar eigen niveau. Dat willen wij stimuleren. Omdat we met onderwijs en bedrijfsleven minutieus kijken welke criteria er nodig zijn voor excellent vakmanschap sluiten de theorie en de praktijk steeds beter op elkaar aan. Docenten en studenten kunnen exact zien welke stappen ze nog moeten zetten. Die formatieve tool is ook heel waardevol voor studenten. Ze groeien in hun zelfvertrouwen en zien en ervaren wat hun beroep inhoudt. Dat krijgen we ieder jaar terug van de deelnemers aan Skills The Finals. Daar doen we het voor.”